Bodemonderzoek

Bodem
Kwaliteit arbo milieu
Milieuadviesbureau
bouwfysica
Ruimtelijke ordening
Machinaal boren
Asbestinventarisatie

Om de bodemkwaliteit van een bepaalde locatie vast te leggen en de kosten te beperken, worden er in het algemeen een klein aantal grondboringen uitgevoerd en peilbuizengeplaatst. Van de genomen grond- en grondwatermonsters wordt op basis van veldwaarneming vervolgens weer een beperkt aantal geselecteerd en in een laboratoriumgeanalyseerd. Om te kunnen waarborgen dat er na het uitvoeren van een bodemonderzoek een betrouwbare inschatting gemaakt kan worden van de bodemkwaliteit ter plaatse en om onderzoeken onderling te kunnen vergelijken, moeten de onderzoeken uitgevoerd worden volgens vastgestelde protocollen.

Anno 2013 is een aantal soorten bodemonderzoek te onderscheiden:

Vooronderzoek wordt uitgevoerd om potentiële bodemverontreinigende activiteiten te kunnen lokaliseren, waardoor een kwalitatief beter en efficiënter vervolgonderzoek kan worden uitgevoerd. Bij dit type onderzoek worden nog geen boringen in de bodem verricht maar worden bijvoorbeeld gegevens uit oude Hinderwetvergunningen, Kamer van Koophandel- en kadastergegevens en luchtfoto's gebruikt. Ook kan de locatie worden bezocht en kunnen omwonenden en (oud-)werknemers worden geïnterviewd. Op basis van het vooronderzoek kan een onderzoekshypothese worden vastgesteld, waaruit door een soort differentiële diagnose een onderzoeksstrategie volgt.

Indicatief Onderzoek (ook wel Oriënterend Onderzoek genoemd) (IO of OO); op basis van een beperkt historisch onderzoek wordt met een minimale inspanning gekeken of een potentieel probleem op de betreffende locatie aanwezig is. Dit bodemonderzoek heeft tot doel na te gaan of er op bepaalde gronden 'ernstige' aanwijzingen zijn voor de aanwezigheid van een bodemverontreiniging. Dit bodemonderzoek bestaat uit een beperkt historisch onderzoek en een beperkte monstername. Op basis van dit bodemonderzoek kan een locatie opgenomen worden in het register van verontreinigde locaties. Als er sprake is van ernstige verontreinigingen, dan is de uitvoering van een verkennend onderzoek nodig.

Verkennend Onderzoek (VO); Heeft een meer gericht karakter, waarbij meer specifieker wordt gekeken naar de historie van de locatie.
Aanvullend Onderzoek (AO); Op het moment dat de resultaten van het voorgaand onderzoek aanleiding geven om verder onderzoek uit te voeren heet dat een aanvullend bodemonderzoek. Uiteenlopende redenen zijn te noemen waarom deze niet gelijk met het verkennend onderzoek is uitgevoerd.
Nader Onderzoek (NO); In die gevallen waarbij blijkt dat er daadwerkelijk een bodemprobleem (bodemverontreiniging) is aangetoond in voorgaand onderzoek, wordt dit nader onderzocht.
Het vervolg op het nader onderzoek kan zijn dat alsnog een (extra) aanvullend onderzoek wordt uitgevoerd of dat middels een saneringsonderzoek al dan niet gecombineerd met een saneringsplan wordt uitgevoerd. Dit bodemsaneringstraject wordt met een evaluatie afgesloten. Door de traditionele manier van bodemonderzoek (boren, monstername en analyse) te combineren met nieuwere onderzoekstechnieken zoals milieusonderingen, geofysische meettechnieken etc, kan het bodemonderzoek beter (onzekerheden worden geminimaliseerd), sneller (er zijn minder veldwerkronden nodig) en goedkoper (door gerichte bemonstering zijn minder analyses nodig) uitgevoerd worden. De bekendste protocollen zijn hieronder aangegeven:


Verkennend bodemonderzoek conform de NVN 5740;
Vooronderzoek NVN 5725 ; Is in 2009 vervangen door de NEN 5725
Verkennend bodemonderzoek conform de NEN 5740;
BOOT onderzoek;
Protocol Nulsituatie/BSB-onderzoek; zijn verkennende onderzoeken met een specifiek aanleiding en doel - de milieuvergunning
Protocol nader onderzoek
Streef- en Interventiewaarden.


Asbest onderzoek

Asbest is een verzamelnaam voor een aantal in de natuur voorkomende mineralen (silicaten), die zijn opgebouwd uit fijne, microscopisch kleine vezels. Deze kunnen zo fijn zijn dat zij niet met het blote oog waar te nemen zijn.
Asbest is een natuurlijk product. Het is een delfstof die wordt gewonnen in onder andere Zuid-Amerika, Rusland en Canada. Er bestaan verschillende soorten asbestmineralen. Asbestvezels zijn onder te verdelen in twee hoofdgroepen:
de spiraalvormige of serpentijnachtige, waaronder chrysotiel (ofwel wit asbest)
de rechte of amfiboolachtige, waaronder crocidoliet (blauw asbest), amosiet (bruin asbest), anthophylliet (geel), tremoliet (grijs) en actinoliet (groen).
Alleen aan de kleur van het ruwe asbest kan men zien tot welke soort het asbest behoort. Wanneer het materiaal verwerkt is, kan dat niet meer. Alleen laboratoriumanalyse kan dan nog uitsluitsel geven. De Russische stad Asbest is evenals de Canadese stadAsbestos (in de provincie Québec) vernoemd naar dit natuurlijke product c.q. de verzamelnaam voor deze mineralen.

De kern van de Nederlandse asbestregelgeving is het verbod op het bewerken, verwerken of in voorraad houden van asbest of asbesthoudende producten. In veel gevallen wordt dan een asbestonderzoek overwogen.


In 2005 is het Asbestverwijderingsbesluit van kracht geworden. In 2010 adviseert de Gezondheidsraad de asbestnormen aan te scherpen en in 2011 verscherpt de overheid diverse wetten en regels voor de asbestverwijdering. In 2015 heeft de rijksoverheid bepaald dat asbestdaken per 2024 verboden zijn.[8] Eigenaren van asbestdaken hebben tot 2024 de tijd om deze te verwijderen en kunnen hiervoor subsidie aanvragen.[9]
In arbeidssituaties geldt het Arbobesluit, ook wanneer niet direct met asbest gewerkt wordt, bijvoorbeeld wanneer blootstelling plaatsvindt doordat men werkt in een bedrijfsruimte of gebouw waar asbest is aangebracht als brandwerend middel. Komt een werknemer in een arbeidssituatie in aanraking met asbest en wordt hij daardoor ziek, dan kan hij de geleden schade vorderen van zijn (oud-)werkgever. Dit is op grond van het algemene (in het Burgerlijk Wetboek neergelegde) beginsel dat de werkgever schade die een werknemer lijdt in de uitoefening van zijn beroep, dient te vergoeden.

Waterbodemonderzoek

Een waterbodemonderzoek naarde kwaliteit van het te baggeren of ontgraven materiaal i ongeacht deaanleidingvoor een ingreep in de waterbodem, (bijna) altijd noodzakelijk. Deinformatie is nodig om te kunnen bepalen:welke vergunningen of meldingennoodzakelijk zijn. De resultaten van een waterbodemonderzoek moeten vaak alsbijlage bij een aanvraag of melding worden meegestuurd; welke bestemmingenmogelijk zijn voor het materiaal dat vrijkomt  hierbij zijn zowel de chemischeals fysische eigenschappen van belang

Bodemsanering

in situ - saneringzonder grondverzet, de verontreiniging wordt ter plaatse verwijderd
on site - verontreinigde grond wordt afgegraven en ter plaatsegereinigd en teruggestort
ex situ - verontreinigde grond wordt afgegraven en afgevoerd voorbehandeling en/of verwerking elders

Bodemsanering is het proces omeen stuk grond vrij van bodemverontreiniging te maken. Hiervoorbestaan diverse methoden en technieken. De keuze en uitvoering hangen onderandere af van de plaats, de aard en de ernst van de vervuiling en van defunctie van de bodem (wonen, industrie, landbouw...). Ook de prijs speelt eenniet onbelangrijke rol bij de keuze van een saneringstechniek. De verschillendetechnieken kunnen in drie groepen ondergebracht worden: